Cognitieve gedragstherapie (CGT)

De (inter)nationale richtlijnen geven aan dat cognitieve gedragstherapie (CGT) voor het kind zelf aanbevolen wordt in geval van co-morbiditeit met een oppositioneel-opstandige gedragsstoornis (ODD) dan wel een normoverschrijdende gedragsstoornis (CD) voor kinderen vanaf 8 jaar. 

Dit kan een individueel of een groepsprogramma zijn. Bij adolescenten wordt het aangeraden, ongeacht de aanwezigheid van gedragsproblemen. Bij adolescenten kan de CGT bijdragen tot het verminderen van internaliserende symptomen3.

Ook geven de (inter)nationale richtlijnen aan dat individuele gedragstherapeutische interventies overwogen kunnen worden bij kinderen (>8 jaar) en adolescenten met ADHD en dat CGT bij voorkeur wordt aangeraden in combinatie met oudertraining of met betrokkenheid van ouders en leerkrachten.

Er is geen evidentie dat deze therapieën de ADHD-symptomen kunnen verminderen. Wel kan cognitieve gedragstherapie bijdragen tot het verminderen van internaliserende symptomen bij adolescenten.3


DOEL

Cognitieve gedragstherapie bij kinderen en jongeren met ADHD richt zich enerzijds op het vergroten van het inzicht rond het ontstaan van de gedragsproblemen en hun functie en anderzijds op het aanleren van meer concrete vaardigheden met als doel het versterken van zelfsturing, organisatie, planning en sociaal gedrag en controle door te focussen op de interne dialoog (hoe je innerlijk tegen jezelf praat). De bedoeling is om via sturende gedachtenprocessen het gedrag te beïnvloeden. De therapie kan zich dan richten op allerlei gedragsdomeinen en vaardigheden  (zie verderop onder vaardigheidstrainingen)5,6

  • impulscontrole en zelfregulatievaardigheden
  • gehoorzaamheid
  • omgaan met grenzen
  • emotieregulatie
  • sociale vaardigheden6
  • plannen en organiseren6
  • efficiënt communiceren
  • probleemoplossend vermogen6
  • motivatie6

METHODE

In eerste instantie wordt er ingezet op het grondig in kaart brengen van de zorgen en moeilijkheden. Er wordt hierbij getracht om een antwoord te krijgen op de vraag ‘waarom doe ik wat ik doe en waarom blijf ik dit op deze manier doen?’. Er gaat ook heel wat aandacht naar sterktes en talenten van het kind, jongere en zijn context. Van daaruit wordt er gekeken naar hoe moeilijke situaties anders kunnen aangepakt worden en sterktes meer benut kunnen worden. Een typisch voorbeeld van een methode binnen de cognitieve gedragstherapie voor kinderen is het werken aan de hand van GGGG-schema’s waarbij er stilgestaan wordt bij het samenspel van denken, voelen en doen. 


NUTTIGE LINKS EN INFORMATIE

In geval van comorbiditeit ODD/CD

In geval van planning en organisatie problemen in adolescentie: