Leerkracht
We spreken enkel van ADHD als de concentratieproblemen en/of hyperactiviteit-impulsiviteit in meerdere leefcontexten aanwezig zijn en tot problemen leiden. Het is dan ook noodzakelijk om rechtstreeks via de leerkracht zicht te krijgen op het functioneren van de jongere in de klassituatie.8
Om de informatie op een gerichte en gestandaardiseerde manier te verwerven kan ook hiervoor gebruik gemaakt worden van een interview, eventueel aangevuld met een vragenlijst:
- Enerzijds wordt best systematisch de ADHD-symptoomlijst bevraagd (bv. aan de hand van de K-SADS) met een (semi-) gestructureerd interview
Welk instrument men ook wil gebruiken, we benadrukken dat het een valide instrument moet zijn. Hiertoe geven we een aantal voorbeelden die dicht staan bij de huidige praktijk, maar die niet bindend zijn.
- Daarnaast is een open bevraging belangrijk. Dit kan eventueel telefonisch (zie ook lijst richtvragen telefonisch interview)
- vragenlijsten
De informatie vanuit de school kan met een schoolobservatie soms meer kwaliteit krijgen en is vooral aangewezen bij specifieke problemen op school.
SPECIFIEKE VRAGENLIJSTEN
Overzicht van bestaande Nederlandse vragenlijsten voor het in kaart brengen van ADHD-symptomen waarbij op kinderleeftijd voorkeur voor VvGK gezien aanwezigheid Vlaamse normen.
Vragenlijst* | Leeftijdsbereik | Vlaamse normen | Betrouwbaarheid en validiteit |
6 – 16 jaar | Ja | Normen: Voldoende Betrouwbaarheid: Voldoende Begripsvaliditeit: Goed Criteriumvaliditeit: niet onderzocht | |
4 – 18 jaar | Nee | Normen: Voldoende (Enkel voor Nederland) Betrouwbaarheid: Goed Begripsvaliditeit: Goed Criteriumvaliditeit: Voldoende | |
5 – 15 jaar | Nee | Normen: Onvoldoende Betrouwbaarheid: Onvoldoende Begripsvaliditeit: Onvoldoende Criteriumvaliditeit: Niet onderzocht | |
3 – … jaar | Nee | Normen: onvoldoende Betrouwbaarheid: geen onderzoek Begripsvaliditeit: geen onderzoek Criteriumvaliditeit: geen onderzoek |
*Voor een aantal van deze instrumenten is een opleiding vereist. Raadpleeg hiervoor het betreffende instrument en eventuele handleiding.
(SEMI-)GESTRUCTUREERDE INTERVIEWS
Interview* | Leeftijds- bereik | Afgenomen bij | Betrouwbaarheid en validiteit | Beschikbaarheid |
Kiddie-Schedule for Affective Disorders & Schizophrenia (K-SADS) | 6 – 18 jaar | Ouders Kind Leerkracht | IRR (ADHD): .91 | Op te vragen bij C.G.Reichart@curium.nl Engelse versie online beschikbaar |
Development and Well-Being Assessment (DAWBA) | 5 – 16 jaar | Ouders Leerkracht | ADHD (IRR) > .8 | Online versie beschikbaar |
*Voor een aantal van deze instrumenten is een opleiding vereist. Raadpleeg hiervoor het betreffende instrument en eventuele handleiding.
Richtvragen telefonisch interview leerkracht
Naast het bevragen van de ADHD-symptomen is het belangrijk om het functioneren in de school na te vragen, met aandacht voor positieve naast moeilijke aspecten.
- Hoe gaat het met deze leerling (positief en negatief)?
- op motorisch gebied (fijne/ grove motoriek)
- op leergebied (taal/ wiskunde/ instuderen/ huiswerk)
- op emotioneel gebied (stemming, angst, boosheid, …)
- op sociaal gebied
- positie in de klas: leidersfiguur, op de achtergrond, clown, geplaagd, plager, populair, enz.
- vrienden op school
- op gebied van gedrag (gehoorzaamheid, hulpvaardigheid, beleefdheid, vriendelijkheid, conflicten, enz.)
- Zijn de aandachtsproblemen meer zichtbaar op bepaalde momenten van de dag (voormiddag/ middag/ namiddag)
- Vindt U dat de (eventuele) aandachts- en/of hyperactiviteitsproblemen groter zijn dan bij de andere leerlingen? Valt deze jongere daarin op?
- Werden er al bijzondere maatregelen getroffen voor deze leerling
- Om te helpen?
- Als sanctie?
- Welke hulp heeft deze jongere volgens U nodig?
- Zijn er andere dingen die U nuttig vindt om ons te laten weten?